برآورد قابلیت ترکیب پذیری و اثرات ژنی در ژنوتیپ های برنج

نویسندگان

  • حسین رحیم سروش
چکیده مقاله:

تعداد پنج رقم اصلاح شده برنج به عنوان لاین با سه رقم بومی برنج به عنوان تستر در سال 1381 به روش لاین× تستر (3×5) با یکدیگر تلاقی داده شدند. در سال بعد، 15 هیبرید حاصل همراه با 8 ژنوتیپ والدی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه آزمایشی موسسه تحقیقات برنج (رشت) مورد مطالعه قرار گرفتند. هدف از این تحقیق برآورد قابلیت ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی و تعیین نحوه کنترل ژنتیکی 10 صفت زراعی و کیفی بود. تجزیه واریانس ژنوتیپ‌ها، والدین و تلاقی‌ها براساس روش لاین× تستر برای کلیه صفات به جز عملکرد دانه برای تلاقی‌ها در سطح احتمال 5 و 1 درصد معنی‌دار بود. تجزیه قابلیت ترکیب‌پذیری عمومی (GCA) نشان داد که ارقام کادوس و غریب از نظر عملکرد دانه و ارقام کادوس، هاشمی، نعمت و لاین 830 از نظر طول و شکل دانه دارای GCA مثبت و معنی‌دار بودند که نشان‌دهنده قابلیت انتقال مطلوب این صفات توسط ارقام مذکور بوده است. ارقام کادوس و حسنی برای صفت تعداد روز تا 50 درصد گلدهی و ارتفاع بوته دارای GCA منفی و معنی‌دار بوده‌ و می‌توانند سبب کوتاهی دوره رشد (زودرسی) و پاکوتاهی در نتاج شوند. تلاقی غریب/IR50 دارای قابلیت ترکیب‌پذیری خصوصی (SCA) مثبت و معنی‌دار برای صفت عملکرد دانه و تلاقی‌های هاشمی/IR28، غریب/کادوس و حسنی/ لاین 830 دارای SCA مثبت و معنی‌دار برای تعداد پنجه بودند. برای صفت شکل دانه سهم واریانس افزایشی بسیار بیشتر از واریانس غالبیت بود که نشان می‌دهد این صفت بوسیله اثر افزایشی ژنها کنترل می‌شود و بنابراین می‌تواند به نتاج منتقل شود. برای صفاتی مانند تعداد دانه پر و پوک در خوشه، طول دانه، ارتفاع بوته و به ویژه تعداد پنجه در بوته، سهم واریانس افزایشی کم و سهم واریانس غالبیت قابل توجه بود. بنابراین از صفات مذکور می‌توان در برنامه تولید واریته‌های برنج هیبرید استفاده نمود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

برآورد قابلیت ترکیب پذیری و اثرهای ژنی صفات زراعی در تعدادی

Information about combining ability of inbred lines and genetic variance components of different agronomic traits is a prerequisite for improving the productivity of sunflower hybrids. For this purpose, 20 hybrids obtained from the crosses between five cytoplasmic male sterile lines with four fertility restorer lines were evaluated in a randomized complete blocks design with three replications ...

متن کامل

قابلیت ترکیب عمومی و اثرات ژنی در لاین های جدید بازگردان باروری در آفتابگردان

درسال های اخیر در بخش تحقیقات دانه های روغنی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر از طریق خویش آمیزی (selfing) دو رگ های وارداتی،تعداد زیادی لاین بازگردان بارورری جهت استفاده در تولید دو رگ های آفتابگردان ایجاد شده‌اند.در سال 1377 تعداد 24 لاین بازگردان باروری که مقاومت آن ها به بیماری پلاسموپارا نیز مشخص گردیده بود، با 3 لاین نر عقیم سیتوپلاسمی به عنوان تستر تلاقی داده شدند. در سال 1378 برای ...

متن کامل

برآورد قابلیت ترکیب پذیری و اثرهای ژنی صفات زراعی در تعدادی

های اینبرد و نیز اجزای واریانس ژنتیکی برای خصوصیات مختلف زراعی است. بدین منظور 20 هیبرید حاصل از تلاقی پنج لاین از ترکیب­پذیری عمومی بهتری برخوردار بودند. دو ترکیب 26r52 و × بالاترین ترکیب­پذیری خصوصی را داشتند. نتایج این بررسی نشان داد که به دلیل وجود تنوع ژنتیکی در مواد ژنتیکی اصلاحی از نظر خصوصیات زراعی و وجود ترکیباتی با قابلیت ترکیب پذیری مطلوب، با اعمال روش های مبتنی بر گزینش و دورگ گیری ...

متن کامل

برآورد هتروزیس صفات کمی و قابلیت ترکیب پذیری برخی ژنوتیپ-های جو

چکیده- جو (hordeum vulgare l.) یکی از مهم­ترین غلات جهان است که بعنوان غذای دام و انسان و تهیه جو مالت مورد استفاده قرار می­گیرد. کاربرد هیبریداسیون در جو روشی برای بهبود بهره­وری و گامی مهم در برنامه­های به­نژادی برای شناسایی والدین شایسته با gca و sca بالا برای عملکرد دانه و بهره­برداری از هتروزیس است.به منظور برآورد قابلیت ترکیب­پذیری و هتروزیس برای صفات کمی و تعیین قابلیت ترکیب­پذیری در جو7...

متن کامل

تعیین اثر ژن و قابلیت ترکیب پذیری در کنترل صفات زودرسی و عملکرد در برنج

Five rice genotypes (Hassani, Dailamani, Shastak-mohammadi, Sange-tarom and Daei-shastak) and their 10 hybrids obtained through half a diallel set were evaluated for combining ability and gene effects studies of early maturity and yield traits. Single seedlings of each entries were transplanted at 20×20 cm spacing in 2×4 plots using a randomized block design with three replications during 2004...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 40  شماره 4

صفحات  -

تاریخ انتشار 2010-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023